Stichting Weeshuisjes

In april 2020 ben ik aangesteld als secretaris van Stichting Weeshuisjes. De stichting ontfermt zich over leegstaand kleinschalig erfgoed dat bij uitstek geschikt is voor participatie. De stichting geeft mensen een plek en maakt het makkelijk en aantrekkelijk om betekenisvol actief te zijn voor een betere leefomgeving. Stichting Weeshuisjes gelooft dat mensen gelukkiger worden wanneer ze hun eigen buurt zien verlevendigen. Zeker als ze daar zelf ook aan kunnen bijdragen. Daarom stimuleert Stichting Weeshuisjes de handelingskracht op een manier die tot de verbeelding spreekt.

In leegstaand kleinschalig erfgoed (zoals de Bossche brugwachtershuisjes) krijgen welwillende, talentvolle en creatieve mensen de ruimte en de support om bij te dragen aan levendig gedeeld gebruik van het verweesde huisje. Dit activeert het contact met mensen in de omgeving. Het verhoogt de betrokkenheid van de buurt op sociaal vlak vanwege de interactie en de laagdrempeligheid van de spontane ontmoetingen. Die ontmoetingen leiden tot activiteiten die terplekke op een creatieve manier worden ingevuld. Daarmee krijgt een weeshuisje ook een tijdelijke functie van een kleinschalig podium en biedt mensen een kans in talentontwikkeling. Zo genereren kleine huisjes een grote impact in de menselijke maat.

Stichting Weeshuisjes initieert participatie met Bosch’ immaterieel erfgoed. Dit doet zij door middel van social design, participatie en uitvoering van (sociale) culturele initiatieven rond klein verweesd vastgoed. In de bovenstaande infographic is de werking van deze aanpak te zien. Dit vastgoed bevindt zich altijd in een staat van tussentijd: de eigenaar is voornemens het vastgoed of de plek waar het staat een andere bestemming te geven. Bij buurtbewoners roept dit vaak verschillende emoties op. Van weerstand tot weemoed. Stichting Weeshuisjes zorgt door middel van een bouwritueel voor een goede, zinvolle overgang waarbij de buurt en vaak breder, een erfgoedgemeenschap, zelf deze overgang vormt geeft.

De afgelopen vijf jaar beheerde de stichting drie brugwachtershuisjes aan de Zuid Willemsvaart in ’s-Hertogenbosch. Deze huisjes maken deel uit van de ontwikkeling van het zogenaamde Zuid-Willemspark. De drie huisjes markeren samen hoe verschillend de uitkomsten kunnen zijn van wat de erfgoedgemeenschap ontwikkelt in een dergelijke overgangstijd. In de levenscyclus van de gebouwen maken de huisjes zowel dit jaar (start bouw Sluis 0 en sloop huisje) als volgend jaar (oplevering Sluis 0) een overgangsmoment mee waar de erfgoedgemeenschap van Stichting Weeshuisjes een ritueel voor heeft ontwikkeld.

Ook in het Bossche Stadsdelta-gebied heeft de stichting een aantal kleine huisjes en vergeten ruimtes aan het water geïdentificeerd en deze ook ingebracht tijdens de brainstorm-sessies in februari 2020 tijdens het Citizen Science Lab bij de opgave Bourgondische Routes voor de Bossche Stadsdelta.